Rola bibliotek pedagogicznych

Rozporządzenie z dn. 28.02.2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych bibliotek pedagogicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 369) precyzyjniej opisuje zadania bibliotek pedagogicznych w zakresie wspierania pracy szkoły oraz lepiej odpowiada na aktualne wyzwania edukacyjne, takie jak choćby coraz szersze wykorzystywanie narzędzi informatycznych w nauczaniu/uczeniu się.

Zgodnie z § 1 ust. 2 cyt. rozp. do zadań wykonywanych przez biblioteki pedagogiczne należy gromadzenie, opracowywanie, ochrona, przechowywanie i udostępnianie użytkownikom materiałów bibliotecznych, organizowanie i prowadzenie wspomagania szkół i bibliotek szkolnych, prowadzenie działalności informacyjnej i bibliograficznej oraz inspirowanie i promowanie edukacji czytelniczej i medialnej.

Z punktu widzenia wsparcia pracy szkoły najważniejsze są dwa pierwsze obszary aktywności bibliotek. Zdaniem resortu w czasach szybkich zmian w edukacji, kiedy efektywność nauczania w dużej mierze zależy od umiejętności dostosowania się do nowych wymagań, biblioteki pedagogiczne powinny być dla szkół sui generis przewodnikiem. Potencjał tkwiący w sieci bibliotek, ich wieloletnie doświadczenie i wykwalifikowana kadra mogą być wykorzystane w podnoszeniu jakości pracy szkół i nauczycieli. Jednym z podstawowych zadań bibliotek powinno być udzielanie szkołom i placówkom niezbędnych informacji na temat zmian wprowadzanych w systemie oświaty, w tym zmian prawnych, oraz pomoc w ich wdrażaniu. Dlatego wśród zadań bibliotek wymienia się gromadzenie
i udostępnianie materiałów dotyczących kierunków polityki oświatowej państwa, literatury przedmiotu dotyczącej udzielania dzieciom i młodzieży oraz rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także literatury niezbędnej w procesie doskonalenia zawodowego nauczycieli i realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

Nowe regulacje opisują, na czym polega organizowanie i prowadzenie wspomagania przez biblioteki publiczne (§ 1 ust. 2 pkt 2 cyt. rozp.). Szczególny nacisk położono na wsparcie szkół w wykorzystaniu nowoczesnej technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK) w edukacji. Biblioteki mają w większym niż dotąd stopniu wspomagać nauczycieli w nabywaniu i rozwijaniu  kompetencji cyfrowych. Chodzi o umiejętność praktycznego wykorzystania innowacyjnych metod nauczania na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, a także o aktywne korzystanie z platform edukacyjnych czy e-learningowych  kursów samokształceniowych. Ponadto zadaniem biblioteki pedagogicznej będzie wspomaganie szkół w zakresie zarządzania biblioteką szkolną.

Zakres wspomagania szkół został określony podobnie jak w przypadku poradni psychologiczno-pedagogicznych. Punktami odniesienia są tu kierunki polityki oświatowej państwa, wyniki i wnioski nadzoru pedagogicznego, wymagania stawiane szkołom, wyniki egzaminów zewnętrznych, podstawy programowe i wreszcie – inne potrzeby zgłaszane przez samych dyrektorów i nauczycieli. Także
w przypadku bibliotek pedagogicznych wspomaganie ma charakter ciągłego procesu, obejmującego rozpoznanie potrzeb, ustalenie sposobów działania, zaplanowanie form wspomagania i ich realizację oraz wspólną ocenę efektów i opracowanie wniosków. W trakcie konsultacji MEN przypomniał, że biblioteki pedagogiczne mają dostęp do wyników i wniosków nadzoru pedagogicznego. Zgodnie bowiem z § 17 pkt 1 rozp. MEN z dn. 07.10.2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. Nr 168, poz. 1324) organ sprawujący nadzór pedagogiczny wspomaga szkoły i placówki w szczególności przez przygotowywanie i podawanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej organu analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli. Na podstawie informacji udostępnionych przez kuratorium oświaty pracownicy biblioteki mogą przeprowadzić diagnozę potrzeb szkoły i opracować plan działań naprawczych.